Merhabalar, GNU/Linux hakkında yazdığım bloğumun 5. yazısındayım. Bu yazıda daha çok yeni Linux kullanıcılarının karşılaştığı sorunlarla ilgili yazacağım. Windows'tan Linux'a geçen bir kullanıcının muhtemelen karşılaştığı ilk problem diskle alakalı olandır. Yani C:, D:, E: gibi bölümlerin olmayışı sizi biraz şaşırtabilir. Windows'ta her disk bölümünün kendine ait kök dizini varken Linux'ta tek kök dizini vardır. "/" şeklinde ifade edilen kök dizini bilgisayar içindeki bütün herşeyi içinde barındırır. Mesela o anda bilgisayarınızda çalışan programların RAM bellekteki görüntüsü bile bir dosya olarak /proc dizini altında bulunabilir, yine tüm aygıtlar /dev dizini altında kategorilenmiş başlıklar altında birer dosya olarak ulaşılabilir durumdadır. Dolayısıyla eğer bilgisayarına bir donanım taktılı ise bunu başka yerde değil kök dizinde aramalısınız. (Ufak bir not terminale "fdisk -l" komutunu girerseniz o an mevcut tüm disk bölümlerini görebilirsiniz.) İsimlendirmeye gelirsek Linux disk bölümlerini isimlendirme konusunda biraz daha farklı bir yol izliyor. Öncelikle diskin bağlantı türüne göre "hd" ve "sd" olarak iki farklı yol izleyen Linux daha sonra a'dan başlayarak "hda","hdb".. şeklinde isimlendiriyor. Bu şekilde düşünürsek birinci diskin birinci bölümüne ise "hda0" ismini veriyor. Gayet mantıklı değil mi? Komut vs kullanmadan Linux kullanamaz mıyım? Çok komut var ve çok karışık duruyor. Daha basit bi yolu yok mu? Aslında çok zor olmamakla beraber komutlar ben dahil yeni kullanıcıların başlangıçta biraz çekindiği bir konu. Yani hangimiz bir programı "Yazılım Merkezi" diye grafik arayüzlü program varken terminalden kurmakla uğraşır ki? Öyle demeyin :) Terminal işinizi kolaylaştıracak sürüyle komutla kullanılabilir. Örneğin VLC'yi indirip kurmak gibi birşeyi kurmak için "kolay olsun diye" oraya buraya tıklamak yerine "sudo apt-get install vlc" yazıp kurmak çok daha kolaydır. Kaldırmak, kopyalamak aynı şekilde. Komutlarla bir sürü şey aslında daha kolaydır. Ayrıca bir düşünün : uzun süredir kullanılan UNIX, onun komutlarını kullanabilen Linux var. Ve tabii ki bu zengin komut seçeneği getiriyor. Linux kullanıcılarının yapıp dağıttıkları komutlarda cabası. Setup'u bulamıyorum. Nasıl kuracağım? Bu aslında bilgisayarın diğer işletim sistemlerindeki gibi hareket etmesini istediğiniz anlardan biri. Yani kim "Next", "Next", "Finish" deyip program kurmak istemez ki. Ama Linux'ta durumlar maalesef öyle olmuyor. Geliştirilen programların bağımlılıkları oluyor. Yani bi program bi başkası olmadan çalışmayabiliyor. Aslında ilk bakışta çok büyük bi sorunmuş gibi dursa da değil. Paket yönetim programları ile bu sorun alışabiliyor. Bu şekilde ihtiyacınız olan dosyanın bağımlılıklarını da ayrıyeten indirebiliyorsunuz. (Dosyayla beraber inmiyor. Ama neye ihtiyacı olduğu paket yöneticisiyle beraber bildiriliyor. Oda programı kurmadan önce bağımlılıkları sizin için kuruyor.) Peki bununla bitiyor mu? Maalesef hayır. Tek bir paket yöneticisi yok. Kendi bilgisayarınızı bilerek doğru olanı indirmeniz gerekiyor. En çok kullanılan ".deb" (Debian) ve ".rpm" (RedHat Linux) paket yönticileri.
Evet GNU/Linux hakkındaki soruları cevaplamaya çalıştığım 5 yazımda da sona geldik. Devamı gelecek. Kaynak kod sizinle olsun. Hoşçakalın!